یکی از اهداف سازمان ملل که در منشور سازمان ملل انعکاس پیدا کرده است، «دستیابی به همکاری‌های بین‌المللی در حل مشکلات بین‌المللی با ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بشر دوستانه و ارتقا و تشویق احترام به حقوق بشر و آزادی‌های اساسی برای همه بدون توجه به نژاد، جنسیت، زبان یا دین است.» سازمان ملل، طیف گسترده‌ای از کارشناسان موضوعی را برای تولید دانش در زمینه‌های مختلف برای رسیدن به این اهداف به کار می‌گیرد. این تولیدات شامل کتاب، اسناد، نشریات ادواری و پایگاه‌های اطلاعات آماری و دیگر منابع دیجیتال شامل حقایق و کارشناسی‌های صورت گرفته درباره صلح و امنیت بین‌المللی، حقوق بشر، توسعۀ اجتماعی و اقتصادی، تجارت بین‌المللی، تغییرات آب و هوا، حقوق بین الملل، بهداشت و سلامت عمومی، حمل و نقل و بسیاری دیگر از موضوعات است.
انتشارات سازمان ملل گزارش‌های حساس به زمانی را شامل می‌شود که وضعیت اقتصاد جهانی و رفاه مردم و نیز وضعیت زمین را به دست می‌دهند. پژوهشگران، متخصصان اطلاعاتی، سیاستگذاران و گروه‌های تاثیرگذار، مخاطبان اصلی این انتشارات هستند.
طی بیش از ۷۵ سال بنیان‌گذاری سازمان ملل، حوزه فعالیت این نهاد بسیار گسترش پیدا کرده و تولید دانش آن نیز فراتر و متنوع‌تر از کتاب‌ها و اسناد کاغذی شده است به طوری که بسیاری از این انتشارات اکنون به صورت دیجیتال قابل خریداری و استفاده هستند.
کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی به عنوان کتابخانۀ واسپاری سازمان ملل متحد، از ماه مه سال ۱۹۴۸ (اردیبهشت ماه سال ۱۳۲۷) انتشارات و اسناد این سازمان را در سه زبان رسمی انگلیسی، عربی و فرانسه دریافت می‌کند.
بخش اسناد سازمان ملل مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی از سال‌ها قبل تلاش داشته تا جدیدترین اسناد و انتشارات سازمان ملل متحد را از طریق وب‌سایت و کانال‌های کتابخانه مجلس در شبکه‌های اجتماعی معرفی نموده و در اختیار مخاطبان و پژوهشگران قرار دهد.
آلودگی و سلامت: یادداشت راهنما برای اقدام پارلمانی
برنامه توسعه سازمان ملل متحد ۲۰۲۵
آلودگی هوا، آب و خاک سبب تاثیرات مرگ‌باری می‌شوند که حقوق بشر و کیفیت زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده و آسیب‌های زیست محیطی جبران ناپذیری به همراه دارند.
آلودگی یکی از مهم‌ترین موانع توسعه پایدار در سطح جهان است که منجر به آسیب‌های گسترده اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی می‌شود. همچنین کشورهای با درآمد پایین و متوسط (LMICs) و جوامع آسیب‌پذیر و حاشیه‌نشین بیش از دیگران از معضلات آلودگی متاثر می‌شوند.
در ماه ژوئیه سال ۲۰۲۲ مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۳۰۰/۷۶ دسترسی به یک محیط زیست پاک، سالم و پایدار را به عنوان یکی از حقوق بشر اعلام کرد. با این حال اقدامات صورت گرفته برای مقابله با آلودگی همچنان کافی نیست. به عنوان مثال تا ماه مارس سال ۲۰۲۴ تنها یک درصد از کمک‌های بین‌المللی برای توسعه، به موضوع هوای پاک اختصاص داده شده است و بسیاری از کشورها استراتژی یا سیاست‌گذاری موثری برای مقابله با آلودگی هوا ندارند.
اعضای پارلمان‌ها و نهادهای پارلمانی نظیر کمیسیون‌ها و کارگروه‌ها نقشی حیاتی در تقویت راهکارهای ملی مقابله با آلودگی و ایجاد جوامع سالم و پایدار دارند. به عنوان مثال این امر می‌تواند در قالب ایجاد چارچوب‌های قانونی برای حمایت از اقدامات دولت و یا نظارت بر نحوه اجرای قوانین، سیاست‌گذاری‌ها و تعهدات موجود تحقق یابد. همچنین اقداماتی مانند تقویت رویکردهای تاثیرگذار و علمی برای کاهش آلودگی با در نظر گرفتن مزایای چند بعدی و توجه به نقش بخش‌های مختلف دولت و جامعه نیز از دیگر جنبه‌هایی است که پارلمان‌ها می‌توانند در آن ایفای نقش کنند.
رهنمودهای این مجموعه به بررسی رابطه میان آلودگی، سلامت و توسعه پایدار پرداخته و شواهد، پیشنهادات و منابع اطلاعاتی مورد نیاز برای اقدامات پارلمانی را ارائه می‌کنند.
در این رهنمودها بر موضوع تاثیرات آلودگی بر سلامت تاکید بسیار شده تا ضرورت نیاز به اقدامات فوری بهتر درک شود و در عین حال مزایای گسترده‌تر مقابله با آلودگی هوا در چارچوب دستور کار ۲۰۳۰ و توافق پاریس مورد بررسی قرار گرفته است.
متن کامل این گزارش به پیوست قابل مطالعه است.
معرفی از: شقایق غنیان (کارشناس مرکز اسناد کتابخانه مجلس)
